Acemi Sürücülerin En Sık Yaptıkları Hatalar ve Çözümleri
Bu yazımızda trafiğe yeni çıkan acemi sürücülerin sık yaptığı hataları ve çözümlerini inceliyoruz.
1. Panik Yapmak
Trafiğe yeni dahil olan sürücüler genellikle ilk kez tek başlarına trafiğe çıktıklarında panik yapabilirler. Bu panik hali özellikle zorlu durumlarda kendini gösterir; yokuşta dur-kalk trafikte kalkmak, yola aniden yaya atlaması, dar bir yerden geçmeye çalışmak, geri geri gitmek durumunda kalmak, park etmeye çalışırken trafik birikmesi gibi. Daha önceki sürüşlerinde gerek sürüş eğitmeni, gerek daha tecrübeli sürücülerin refakatinde trafiğe dahil olan acemi sürücü, tek başına zor bir pozisyonda kaldığında eli ayağına dolanabilir, normalde yapabildiği manevraları yapamayabilir ve aracın kontrolünü kaybedebilir. Çoğunlukla haberlerde gördüğümüz fren yerine gaza basıp ayağını bir türlü gaz pedalından çekemeyen sürücüler bu panik haline kapılmışlardır. Bu durum maalesef can ve mal kaybına varan çok tehlikeli sonuçlara yol açabilir.
Çözüm: Bu gibi durumları önlemede en iyi yöntem pratik yapmaktır. Tek başınıza trafiğe çıkmadan önce mümkün olduğunca tecrübeli bir sürücü eşliğinde bol bol pratik yapın. Trafikte karşılaşabileceğiniz her türlü durumu yanınızda usta bir şoför var iken tecrübe etmeye çalışın. İlk kez tek başınıza trafiğe çıkacağınızda daha önceden tecrübe ettiğiniz ve alışık olduğunuz güzergahları kullanın. Sonucunu kestiremediğiniz durumlara girmekten kaçının. Becerilerinizi aşan bir durumla karşılaştığınızda etrafınızdan yardım istemekten çekinmeyin.
2. Doğru Hızı Ayarlayamama
Yeni sürücüler, trafik deneyimsizlikleri nedeniyle hız sınırlarını aşabilir ya da aşırı yavaş araç kullanabilirler. Bu durum, trafik akışını bozarak hem kendi güvenliklerini hem de diğer sürücülerin güvenliğini tehlikeye atabilir. Haddinden hızlı araç kullanmak, araç üzerindeki hakimiyeti zayıflatacağından kazaya sebebiyet verebilir. Aşırı yavaş araç kullanmak ise arkanızda trafik birikmesine sebep olarak trafiğin düzenini ve akışını bozar.
Çözüm: Trafik hız sınırlarını dikkatlice takip edin ve hızınızı çevre koşullarına göre ayarlayın. Özellikle yoğun trafikte, hava koşullarında veya yol şartlarında hızınızı daha da düşürmeniz gerekebilir. Emin olamadığınız durumlarda etrafınızdaki diğer sürücüleri takip edin. Unutmayın, trafik bireysel değil, kolektif bir hareket halidir.
3. Takip Mesafesini Ayarlayamama
Bir önceki madde ile benzer şekilde pek çok yeni sürücü trafikte takip mesafesini ayarlamakta ilk zamanlar zorlanabilir. Dikkatinin büyük bir kısmı hala araç hakimiyetinde olan acemi sürücü farkında olmadan öndeki aracı aşırı yakından takip ediyor olabilir.
Çözüm: Takip mesafesi için genel kural, metre cinsinden hızın yarısı kadar mesafe bırakmaktır. Yani 50 km/s hızında seyrediyorken önünüzdeki aracı 25 metre geriden takip etmelisiniz. Bir diğer yöntem ise 2 saniye kuralıdır. Önünüzdeki aracın geçtiği bir noktadan siz en az iki saniye sonra geçmelisiniz. Eğer daha kısa sürede geçiyorsanız takip mesafeniz olması gerekenden kısa demektir. Her zaman önünüzdeki araç aniden durursa güvenle duracak kadar mesafenizi koruyun. Olumsuz hava ve yol koşullarında takip mesafenizi daha da artırın.
4. Yalnızca Önüne Bakma, Çevreyi Takip Etmeme
Trafiğe yeni dahil olan sürücüler ilk zamanlarda yalnızca önlerindeki yolu izleyip, etraflarında olan bitenin yeterince farkında olmayabilirler. Dikkatinin tamamını bulunduğu şeritte ilerlemeye harcayan sürücü tünel görüşü (tunnel vision) etkisinde kalarak yanında ve arkasında olan bitenlere adeta kör olur. Bu durum yeni sürücümüzü yanlardan ve arkadan gelebilecek tehlikelere açık hale getirir. Olası tehlike durumunda reaksiyon gösteremez. Şerit değiştirmek istediğinde kör noktasında kalan trafikteki diğer unsurlara karşı savunmasız olur.
Çözüm: Araç kullanmadan önce aynalarınızı doğru şekilde ayarlayın ve sürüş sırasında düzenli aralıklarla aynalarınızı kontrol edin. Şerit değiştirmeden önce mutlaka yan ve dikiz aynalarınızı kontrol edin. Modern araçlarda bulunan kör nokta uyarı sistemlerini takip edin ve dikkate alın. Etrafınızda bulunan araçları takip edin. Örneğin hemen arkanızda seyir halinde olan bir motosikletli bir sonraki aynaya bakışınızda orada değilse, belki de sizi sollamaya çıkmıştır ve şu an kör noktanızdadır.
5. Ani Fren ve Ani Hızlanma
Yeni sürücüler, özellikle ilk zamanlarda araç hakimiyetleri tam olarak oluşmadığından gaz ve fren pedalını dozajlamakta zorlanırlar. Bu sebeple gaz pedalına ya da frene sert şekilde basma eğiliminde olurlar. Bu durum hem araca zarar verebilir hem de araç hakimiyetinin kaybolmasına ve kazalara yol açabilir. Aynı marka ve model de olsa her aracın pedal hassasiyeti genelde birbirinden farklıdır. Bu sebeple tecrübeli sürücüler dahi farklı bir araç kullanırken bu durumla karşılaşabilirler.
Çözüm: Fren ve gaz pedalına nazikçe ve kontrollü şekilde basarak sürüş alışkanlıklarınızı geliştirin. Özellikle hızlanırken ve fren yaparken, yumuşak ve kontrollü bir şekilde hareket edin. Alışık olduğunuzdan farklı bir araç kullanacaksanız, yeni aracı tanıyana kadar ekstra özenli davranın. Her aracın kendi karakteri olduğunu unutmayın.
6. Trafik Kurallarına Dikkat Etmeme
Yeni sürücüler bazen trafik işaretlerine, ışıklara ya da yayalara yeterince dikkat etmeyebilir. Genellikle dikkatin çoğunu araç hakimiyetine vermekten kaynaklanan bu durum bazen yeni sürücümüzün bazı trafik işaret ve levhalarını görmemesine sebep olabilir.
Çözüm: Trafik işaret ve levhalarına her zaman uyun. Özellikle okul geçidi, yaya geçidi, kasis gibi trafik işaret ve levhalarını sürekli takip edin.
7. Sürüş Öncesi Kontrolleri Tamamlamadan Sürüşe Başlama
Yeni sürücüler henüz alışkanlıkları oturmadığından bazı durumlarda sürüş öncesi kontrollerini tamamlamadan trafiğe çıkabilirler. Bu durum ne yazık ki sürüş sırasında çok tehlikeli durumlar doğurabilir. Örneğin seyir halinde iken aynalarınızı açmadan sürüşe başladığınızı farketmek panik yaptırarak araç hakimiyetinizi kaybetmenize sebep olabilir.
Çözüm: Sürüşe başlamadan yapmanız gereken tüm kontrolleri her zaman yapın ve bunu bir alışkanlık haline getirin, ilk zamanlar gerekirse bu maddeleri yazılı olarak aracınızda bulundurun ve her sürüş öncesi tek tek kontrol edin. Her sürüş öncesi koltuğunuzun ayarlı, aynalarınızın açık ve ayarlı, emniyet kemerinizin bağlı, el freninin inik, gece ise farlarınızın açık olduğundan emin olun.
8. Araç Kontrollerini ve Pedalları Karıştırma
Yeni sürücüler, özellikle panik anlarında araç kontrollerini ve pedalları karıştırabilirler. Bu, fren yerine gaz pedalına basmak gibi son derece tehlikeli durumlar doğurabilir.
Çözüm: Araç kullanırken, fren ve gaz pedalını her zaman doğru şekilde kullanmak önemlidir. Panik anlarında bile soğukkanlı kalmaya çalışın ve araç kontrolünü kaybetmemek için dikkatli olun.
9. Park Etme ve Yokuşta Kalkış Zorlukları
Yeni sürücüler, park etme ve yokuşlarda kalkış sırasında da zorluk yaşayabilirler. Özellikle ilk zamanlarda pek çok sürücü aracının bir park yerine sığıp sığmayacağından emin olamayabilir. Kalabalık merkezlerde park yeri sorunu nedeniyle araçlar çok yakın parkettiğinden, bu durum yeni sürücüler için daha da büyük bir sorun teşkil eder. Modern araçlarda pek çok elektronik asistan bulunmasına rağmen bu durum yeni sürücüler için hala büyük bir sorundur.
Çözüm: Bu sorun, genellikle bol pratikle aşılabilen geçici bir acemilik problemidir. Güvenli bir alanda mümkün olduğunca park etme pratiği yapın. Dar alan ve düşük hız manevraları pratiği yapın. Araç hakimiyetinizi artırın ve aracınızın sınırlarını öğrenin. Varsa aracınızdaki park asistanlarını etkin şekilde kullanmayı öğrenin. Gerekirse aracınıza geri görüş kamerası ve park sensörleri ekletin.
10. Aşırı Özgüven ve Risk Alarak Araç Kullanma
Yeni sürücüler, trafiğe çıkmaya ve acemiliklerini atmaya başladıktan bir süre sonra artık ustalaştıklarını düşünerek aşırı özgüvene kapılıp trafikte daha büyük riskler alabilirler. Özellikle genç sürücüler ve motosiklet sürücülerinde görülen bu durum literatüre ikarus sendromu olarak geçmiştir. Bir süredir başarıyla araç kullanan ve trafikte var olan sürücü yeteneklerini olduğundan fazla görmeye başlar. Önceden yapmadığı kadar hızlı, sert ve riskli araç kullanır.
Çözüm: Trafikte daima temkinli olun ve yıllardır araç kullanan usta sürücülerin bile bir anlık dalgınlıkla kazalar yapabildiğini unutmayın. Yetenek ve becerilerinizin daima farkında olun. Trafik kurallarına ve hızlı limitlerine daima uyun. Defansif sürüş yapın ve gereksiz risklerden kaçının.
